Orgie i ekstaza w kulcie Attysa

Wojciech Pastuszka
– 8 grudnia 2007Posted in: Rzym

W komentarzu do poprzedniego postu zostałem poproszony o wyjaśnienie na czym polegał orgiastyczny i ekstatyczny charakter kultu Attysa (Attisa). Odpowiadam cytatem z „Religie świata rzymskiego” Marii Jaczynowskiej.

Uroczystości marcowe ku czci Kybele i Attisa były niezwykle spektakularne. Rozpoczynała je 15 marca wstępna faza dramatu: uroczyste wniesienie trzciny, które upamiętniało odnalezienie Attisa na brzegu rzeki, oraz ofiara z byka. Po siedmiu dniach obowiązkowej wstrzemięźliwości, 22 marca świętowano pierwszy akt: dendrophori ścinali i przynosili do świątyni na Palatynie sosnę, która była przystrojona wełnianymi wstęgami i girlandami fiołków, symbolizując w ten sposób ciało zmarłego Attisa.

Po dniu żałoby następował drugi akt, 24 marca odbywał się pogrzeb Attisa, celebrowany ze szczególną gwałtownością. Wierni ranili swoje ciało, a nawet dokonywali dobrowolnej samokastracji. Potem przychodziła noc misteryjna, a następnego dnia (25 marca) rozpoczynało się radosne święto zmartwychwstania boga, wypełnione hucznymi obrzędami, wspaniałymi bankietami, itp.

Po dniu odpoczynku cykl zamykał się 27 marca uroczystą procesją, w czasie której prowadzono posąg Kybele nad brzeg rzeki Almo, gdzie był on kąpany, a następnie towarzyszono bogini aż do świątyni na Palatynie. W ten sposób uporządkowane święta odtwarzały rytuał śmierci i zmartwychwstania, żałoby i radości.

Powyższy opis dotyczy obrzędu z czasów cesarza Antoninusa Piusa. W I wieku n.e. był on trochę bardziej orgiastyczny, ale niestety nie za bardzo mam czas szukać szczegółów.

Tańczący Attys, marmurowa rzeźba z okresu cesarstwa rzymskiego,
Muzeum Watykańskie

Tags: ,